SAHAR

Artêşa Sûriyê li halekê pêncemîn roja operasyona xwe li Qûta rojhilat dişopîne ku welatên rojavayê ne tenê cardinê, tawanên caran li dijî nizama Sûriyê dubare dikin belkî xwestin ku bila Rûsiye û Komara Îslamî ya Îranê jî bersivê bidin.

 Çima  operasyona  Qûta rojhilat giring e? Bê şik bersiva herî giring  eva ye ku Qûta rojhilat  ketiye derdora Şamê, paytexta Sûriyê.

 Di rewşa niha, 106 km ji erdê 315 kîmûmêtrî ya Qûta rojhilat di  kontrola  komên çekdar de ye.

 Cêyş Ul-Îslam sedî 42, bereya El-Nusrê sedî 27, Fîq  El-Rehman sedî 25 û Ehrar Şam jî sedî 6 ê  ev erdê 106 km  li Qûta  rojhilat xistine bin kontrola xwe.

 Qûta  rojhilat dawîn  devera  bin kontrola  komên çekdar li nêzîkî Şamê ye. Ev kom ku li seranserê Sûriyê ketine ber zext û zorê, berdewam di navçeyên curbicur de işkstê dixwen, bi taybet ku  li meha derbasbûyî , operasyonên berfireh li dijî xelkê sivîl li Qûta rojhilat cih anîn ku li encama wê bi sedan kes hatin kuştin an birîndar bûn. Komên çekdar ji ber nêzîkbûna  Qûta rojhilat bo Şamê,dixwezin ku  ji vê navçê ji bo zexta ser hikûmeta Sûriyê behrê wergirin.

 Di vê barê de, Ehmed Monîr, şêwirmendê Wezareta  Aşitiyê ya Sûriyê da zanînê ku  kesên çekdar û alîgirên wan Qûteyê weke  xala lawaziya Şamê û Sûriyê dizanin û  hewl didin ev lawaziya  hema  wisa bimîne.

 Ji ber vê rewşêm hin hêzên artêşa Sûriyê ku bin fermana  sertîp Suhêyl El-Hesen de ne, bi armanca  derxistina  terorîstan ji derdora  Şamê û rizgarkirina  welatiyên sûrî ku li Qûta rojhilat ketine ber zext û zora  komên terorîstî, operasyoneke berfireh destpê kirin. Destpêbûna  vê operasyonê ku tê wateya paqijkirina derdora Şamê ji lepên terorîstan,rastî berteka berfireh a qawetên rojavayê li dijî hikûmeta Sûriyê hatiye. Serokwezîra Almanyayê, serokkomar û wezîrê karên derve yê Fransayê, îstifan Dê Mîstora, nûnerê sekreterê giştî yê Rêxistina Neteweyên Yekbûyî li karûbarên Sûriyê ji van  keasyetiyan in ku tevî piştgiriya ji terorîstan û şermezarkirina  operasyoan  artêşa Sûriyê li Qûta  rojhilat, ji Îran û Rûsiyê xwestin ku  rewşê ji bo rawestandina  vê operasyonê xweş bikin.

Lê pirs eva ye ku gelo çima welatên rojavayê îdia dikin ku  Îran û Rûsiyê li vê operasyonê dest hene: Hegera vê îdiayê vedigere  hevhatina  4 Gulana 2017`an  li Astanê,paytexta Qezaqistanê ku sê welatên  Îran, Rûsiye û Tirkiyê li bara agirbesê û navçên  kêmkêşe yên çaralî li Sûriyê li hev kirin û ev sê welat wek welatên çavdêr û garantorê cihanîna  vê hevhatinê hatin kişvkirin.

 Niha hin hikimdarên  rojavayî li halekê îdiaya  berpirsiyariya Îran, Rûsiyê ji bo rawestandina  operasyonê li Qûta rojhilat dikin ku  li hevhatina  4 Gulana 2017`an  komên  terorîstî ji agirbesê hatin îstisnakirin.

 Li operasyona  vê dawiyê jî di rewşekê de ku artêşa Sûriyê komên terorîstî û endamên wan kirine hedef, welatên rojavayê bi propagendeya zav, îdiaya  kuştina  welatiyên sûrî dikin.

 Li sala 2013`an jî dema ku artêşa Sûriyê bi operasyona  li Qûta rojhilat hin beşên  vê navçê ji lepên  terorîstan azad kirin,  qawetên rojavayê tev  terorîstan û tev neyarên çekdar ên Sûriyê îdiaya êrişa kîmyawî ya artêşa Sûriyê bo vê navçê xistin rojevê.

 Di vê çarçoveyê de, bi propagendeyên zav hewl dan ku  rewşê ji bo êrişa eskerî ya Emerîkayê ser Sûriyê xweş bikin, lê serê axir, wer xûya dike bi hevhatina  Waşengton û Moskowayê ji bo îmhakirian çekên  kîmyayî li Sûriyê, kiryara eskerî li dijî vî welatî cih nehat.  Lê niha rewşa meydanî li Sûriyê bi sala 2013`an re  nayê qiyaskirin û nizama  Sûriyê li hember neyaran, dijberan û komên terorîstî helwesteka  eşkere  baştir heye û hema ev helwêsta  baş jî hegerk e ji bo helwêsta  tund a neyaran,  û qawetên  rojavayê li dijî nizama Sûriyê.