Li civîna Valdayê ya Moskowayê, Îranê ser rêçareyên navçeyî sekinî
Siyaseta derve ya Komara Îslamî ya Îranê, mudaxilenekirina li karûbarên biyaniyan û parastina mafê serwerî û yekperçetiya erdê welatên navçeyê ye.
Muhemed Cewad Zerîf ,wezîrê karên derve yê Komara Îslamî ya Îranê roja duşemiyê li civîna alûgorên Rojhilata Navîn li Başgaha Valdayê ya Moskowayê, bal kişand ser vê meselê ku çareserkirina qeyranên navçê bi taybet qeyrana Sûriyê hevcedarê pêngavên siyasî ye û destnîşan kir: Eva ku Waşengton li Sûriyê hêzên bi wekaletê bixebitîne, ji bo Emerîka û Navçeyê bi talûke ye.
Îranê tim hewl daye ku ji bo qeyranên naveçê rêçareyên siyasî peyda bike. Pêvajoya alûgorên li Sûriyê û Iraqê û serketinên ku li van du welatan li ware rawestana li ber DAIŞê û komên terorîstî hatine dest ji xwe berhema hevkariyeke navçeyî ye ku bi rola Îran û Rûsiyê û hin welatên navçê hasil bûye lê tevî işkesta koma terorîstî ya DAIŞ`ê li Sûriye û Iraqê, pirsgirêkên ji ber terorîzmê hela hê hene û terrorist niha li halê guhestina li nêzîkî sînorên Îran û Rûsiyê bo bakurê Efxansitanê ne.
Ev liv û tevger li çarçoveya işkesta koma terorîstî û istandina mehnê ji Emerîkayê bo mudaxila li navçê bizanin ji ber ku DAIŞ, pişkek ji liv û tevgera bêewlehkirinê û parvekirina navçê li çarçoveya plana Rojhilata Navînê ya Emerîkayê ji bo parastina Îsraîlê ye lê Ev pîlana işkst xwar û muadileyên navçê guherîn. Ev guherîna stratejîk nîşan dide ku sê kunca Emerîka, ERebistan û Îsarîlê li navçê nekêrhatî bûye.
Muhemed Cewad Zerîf beriya beşdariya li civîna Valdayê ya Moskowayê li civîna ewlehiyê ya Monîxê bal kişand ser ketina balefira cengê ya Îsraîlê li çend rojan berî niha û ev rastiya bi bîr xist ku ustûreya xurtbûn û işkestnexawrian Îsarîlê, têk çûye.
Enwer Işqî siyasetvan û generalê teqawûtbûyî yê artêşa Erebistanê wek berteka li hember îmhabûna balefira cengê ya F-16 ya Îsraîlê li Sûriyê di twîtera xwe de nivîsî: Qanûnên leyîzê li Rojhialta Navîn naguherin.
Sedullah Zariî, analîzorê meselên siyasî û rêveberê saziya lêkolînê ya Endîşesazên Nûrê armanca berfirehkirina terorîzmê ji aliyê welatên mîna Emerîkayê guhertina rewşa welatekî û guhertina wê weke meydana welatekî dagirkir dizane û dibêje: Muzdaxila emerîkiyan li Iraqê û Efxanistanê û pêkanîna komên terorîstî li van welatana , navçe rastî pirsgirêka rawestana li ber terorîzmê kiriye .
Zariî hegerên kiryarên Emerîkayê li pêkanîna DAIŞ`ê û bereya El-Nusre û piştî wê, hin sloganên li bara pêwîstiya guhertina hikûmetên Sûriyê û Iraqê, bawer e: Emerîkî dixwezin bi van kiryaran, dewletên xwe yên dijber sernixûn bikin û ji aliyê din ve jî rûvekeke tund û tûj ji Îslamê nîşan bidin.
Tecrube nîşan dide ku heya dema ku hewldaneka komî ji bo pêaknîna aşitiya giştalî û ewlehiyê li navçê tinebe tim divê em şehedê pevçûn û nearamiyan bibin.
Muhemed Cewad Zerîf li twîtekê nivîsî ku peyama Komara Îslamî ya Îranê li bara damezrandian aşitî û aramiya navçê eşkere ye. An emê bi hev re bi ser kevin, an emê bi hev re bidorînin.