Cotmeh 27, 2017 15:55 Asia/Tehran
  • Teqezkirina Tirkiyê ser pêwîstiya  betalkirina encama giştpirsiya  cidabûnê li Herêma Kurdistana Iarqê

Mewlûd Çawûşoglu wezîrê karên derve yê Tirkiyê roja pênşemiyê teqez kir, rawestandina encama giştpirsiya cidabûnê li Herêma Kurdistanê têrê nake û divê encama wê were betalkirin.

 Wezîrê karên derve yê Tirkiyê bal kişand ser giringiya  pêşniyara rayeadrên  Herêma Kurdistana Iarqê jibo rawestandina  encama  giştpirsiyê û got: Ev mesela giring têrê nake, Tirkiye bi  tiştek xêncî betalkirina  encama giştpirsiyê û parastina  hurmeta qanûna  bigehîna  Iraqê qebûl nake.

 Piştî lidarxistina  giştpisriya  25 Îlonê jibo cidabûna  Herêma Kurdistana  Iraqê, dewleta navendî ya  Bexdayê fermana dabînkirina  ewlehiyê û istandina  navçên stratejîk a parêzgeha Kerkûkê ji mîlîtanên  kurd da. Istandina  van navçana  bes bû ku Herêma Kurdistana Iraqê bi daxûyaniyeke fermî siba roja çarşemiyê, 25 Cotmehê pêşniyara  damezrandina  agirbesê berdêla  rawestandina  encama  giştpirsiyê û muzakireya  tev Bexdayê bixe rojevê.

 Encama vê giştpirsiyê ku mehek ser dibhure, lê tenê alozî û  pevçûna navbera hêzên federale Iraqê û hêzên emegdarê Barzanî, serokê Herêma Kurdistana Iraqê li ser kontrola parêzgeha Kerkûkê û xisara giran li çavkanî û berjewendiyên  neteweyî yên xelkê Iraqê û helbet  derketina  nearamiyê li beşên  curbicure vî welatî yên Iraqê  bûye. Rayedarên Hewlêrê rojek piştî vê pêşniyarê raghandin ku li benda  wergirtina  bersiveke fermî  ji aliyê Bexdayê li bara  plana  Barzanî  derheq rawestandina  encamên giştpirsiyê û destpêkirina  gotûbêjê ne. Dewleta Bexdayê lê  heya niha  bersiva  vê pêşniyarê nedaye .

Hin derdûdorên siaysî ser vê bawerê ne ku  ku hege a bêdengiya  berpirsên  dewleta anvendî ya  Iraqê li hember pêşniyara Hewlêrê derheq rawestandina  encama giştpirsiyê vedigere  nirxandina  rayedarên Bexdayê ji pişt perdeya  pêşniyara Hewlêrê.

 Berpirsên  dewleta navendî ay Iraqê pêşniyara  Hewlêrê derheq rawestandia  encamên  giştpisriyê , hewldana  jibo bifermînaskirina  vê giştpirsiyê,ji aliyê Bexdayê û bikaranîna wê weke amûrekê li dijî Bexdayê dizanin.

Bersiva  dewleta anvendî ya Iraqê bo pêşniyara  Hewlêr her çi ku bibe, hikûmeta Herêma Kurdistana  Iraqê  nabe  helwest û berteka welatên  Iraqê û  aktorên  civaka navneteweyî li hember kiryara vê navçê jibo lidarxistina  vê giştpisriyê, wek reftarekê ku  civaka  navneteweyî dijberê wê bû, ji bîr bike.

 Helber Hewlêrê pêştir  bersiva xwe ji Bexdayê wergirtibû. Cihekê ku  Heyder Ebadî serokwezîrê Iraqê li reşnivîsekê ku li rojnama  Niyoyork Timesê ya Emerîkayê hat weşandin, raghandibû, Iraq dê yekperçe bimîne û Iraqa  ewleh jibo ewlehî û aramiya  navçê û cîhanê baştir e.

 Ebadî li vê erşnivsê gotibû: Her wek Iraq li sê salên buhurî jibo işkestdayîna  DAIŞê bûne yek niha jî divê hemen yekitiyê jibo çareserkirina  pirsgirêkên pêşber bi kar bîne, pirsgirêkên ku  avedankirina û çêkirina  welatekî demokratîk e.

 Niha jî wezîrê karên derve yê Tirkiyê pêşniyara  kurdên Iraqê jibo rawestandina  encamên giştpirsiya Herêma Kurdistana Iarqê giring zanî lê got ku  têrê nake.

 Mewlûd Çawûşoglu, wezîrê karên derve yê Tirkiyê bal kişand ser pêşniyara  kurdên Iraqê jibo rawestandina encamên  giştpisriyê ay Herêam Kurdistana Iraqê giring e lê got ku ev kiryara  têrê nake.

 Ji aliyê din, rojnama El-Şerq El-Ewset eşkere kir ku plana  Hewlêrê jibo rawestandina  encamên giştpirsiyê,  piştî peywendiya telefonî anvbera serokkomarê Fransayê û serokê Herêma  Kurdistana Iarqê hat raberkirin û Parîsê jî ji Bexdayê xwest ku  piştgiriyê bide  plana Hewlêrê. Piştî plana  vê pêşniyarê, Parîsê destxwe ji plana Hewlêrê jibo rawestandina  encamên giştpirsiya serbixwrtiya  Herêam Kurdistana Iarqê, arwestandina  destxwe ya gulleavêtinan û pevçûnan û destpêbûna  gotûbêja  li çarçoveya  qanûna bingehîn pêşewazî kiriye.  Kiryara ku beriya her tiştî têbîniyên  dewleta anevdnî ya Iarqê jibo qebûlkirina  pêşniyara  Hewlêrê zêde kiriye û bûye sedem ku rayedarên Tirkiyê hegera reftara  Hewlêrê û plana  vê anvçê jibo agirbesê venihêrin.