SAHAR

Receb Teyib Erdogan, serokkomarê Tirkiyê li axiftineke biarmanc û dîplomatîk bi îdiaya sersariya civaka navneteweyî li hember parvekirina Sûriyê pêvajoya hanê rexne kir.

Serokkomarê Tirkiyê bal kişand ser vê meselê ku bixwe tev Donal Trump hevtayê xwe yê emerîkî li bara hevkariya Waşîngtonê tev  YPG`ê li Sûriyê gotûbêj kiriye û ser rawestandina vê hevkariyê tekez kiriye û îdia kir ku Tirkiye îzna parvekirina  Sûriyê ser qazanca tu welatekî nade.

Yekim axiftina serokkomarê Tirkiyê ser meselên navneteweyî piştî refrandoma  reforma destûra bingehîn a vî welatî, nîşan dide ku Erdogan rewatiya  herîkêm a navxweyî wek amûrekê li warê navneteeyî bi kar tîne. Wî îdia kir ku Tirkiye heta bihustek ji axa  Sûriyê naxwaze belkî li dû jiholêrakirina DAIŞ`ê ye. Erdogan her wiha  dilgiraniya xwe li vê barê da xûyanê ku  li pêşerojeke nêzîk Sûriye nikare  ser piyê xwe bisekine.

Lêbelê Erdogan li vê axiftinê negot  çima  heya niha  Enqere li dû pêkanîna  navça ewleh û tamponê li Sûriyê bûye, an çima  eskerên tirk derbasî nav  axa Sûriyê kiriye. Eva li halekî ye ku  pêştir  dezgeha biryardayînê ya Tirkiyê eşkere behsa wêdebirina Beşar Esed û lawazkirina  dewleta navendî ya  Şamê dikir û eva li ba karzanên siyasî  wek tevgera Tirkiyê û wekatên navçê hevdengê Enqerê li hevsengiyên Sûriyê jibo lawazkirina  hikûmeta Sûriyê û parvekirina  vî welatî hat nirxandin.

Bêguman hin derûdorên siyasî, armanca  welatên rojavayî ji bandora ser qeyrana Sûriyê û Rojhilata Navînê cihanîna  projeya  ne ewqas kevn a Rojhilata Navîna Merzin û mozayîkîkirina  welatên navçê dizanin. Eva hemen proje ye ku rayedarên Enqerê bêyî ku bala xwe bidin ser vê meselê ku  Tirkiye jî di lîsteya welatên armancê vê projeyê ye bi siyasetên welatên rojavayê û Emerîkayê li alugurên navçê re hevdeng bûn û  li vî warî hewl dan ku  bi rola xwe li vî leyîzê, Tirkiyê ji dûhatên  vê planê biparêzin.

 Lê leyîza Enqerê li hevsengiyên navçê bi curekê bû ku  bixwe niha  pirtir dilgiranê alugurên hanê ye .

 Axiftina  Erdogan û fukara wî li bara parvekirina Sûriyê beşek ji dilgiraniyên  Tirkiyê ji pêşeroja  alugurên Sûriyê û Rojhilata Navînê ye.

 Enqere pergalkirina  kurdên Sûriyê ji aliyê Emerîkayê va li çarçoveya  piştgiriya  Waşîngotinê ji kurdên  welatên navçê dinirxîne û loma dilgiranê biqawetbûna  grûpên kurd li Sûriyê ye, rewşa ku dikare gefê li yekperçetiya axa Tirkiyê li sînorên navbera vî welatî û Sûriyê bixwe. Loma pênasa  Tirkiyê û Emerîkayê li bara avakirina navçên ewleh li sînorên  Tirkiyû û Sûriyê cida ji pênase û armanca  Emerîkayê  ji pêkanîna  navçeyeke wiha  li axa Sûriyê ye.

 Ji aliyê din ve siyaseta derve ya Tirkiyê li hevsengiyên  navçeyê nîşan daye ku  stratejiya Enqerê di demeke kurt de  berjewendiyên vî welatî garantî dike; Lê di dirêjdemê de  ev nihêrîna  ser ziyana  armanc û berjewendiyên  neteweyî yên Tirkiyê bûye.

 Em dikarin mînaka vê rewşê  ji destpêbûna  stratejiya  kêmkirina  pirsgirêkên  Tirkiyê tev welatên cînar heya venihêrîna  Enqerê li vê stratejiyê de bibînin.